چگونه نقد کنیم؟
مقدمه
با گسترش هر چیزی در جهان از ابتدای شکل گیری تمدن بشریت، انواع نقد با اهداف و رویکردهای مختلف نیزهمواره پا به پای موضوعات پیش رفته و گسترش یافته اند. ریشه های نقد هدفمند را بیش از هر چیز میتوان در فلسفه یونان باستان و در دوران فیلسوفانی همچون افلاطون و ارسطو جستجو کرد. گسترش شعر و ادبیات باعث به وجود آمدن انواع نقد شد.
افراد مختلف هر یک نقدی بر یک اثر داشتند که با مشخص شدن اهداف آنها امکان دسته بندی نقدها به وجود می آمد.
نقدها میتوانند به سه دسته اصلی تقسیم شوند
نقد منفی یا اعتراضی
نقد سازنده
و نقد مخرب
امروزه شاید بستر فراهمی برای نقدهای سازنده وجود نداشته باشد. به طور کلی فرهنگ کوبنده‌ی برخورد با نقد، از به وجود آمدن نقدهای سازنده توسط افرادی که هدفی مثبت و در جهت بهبود هر چیزی دارند، جلوگیری کند.
نقدهای امروز عمدتا مخرب و در بهترین حالت منفی هستند. نقادها معمولا از خود این سوال مهم را نمیپرسند که چرا نقد میکنیم؟
آنها معمولا درگیر احساساتند و با وجود بستری برای بیان نظرات در فضاهای مجازی، این شانس به وجود آمده تا نقد خود را راجع به هر چیزی بدون حتی یک بررسی ساده و بدون نظارت در قالب نظر بیان کنند. در حالی که به اهمیت و تاثیر جدی آن واقف نیستند.
اما کم نبوده نقدهای سازنده ای که همانطور که از اسمشان پیداست هدفی جز سازندگی نداشته و در نهایت هم به سازندگی ختم شدند. میتوان با بررسی آنها به یک نقطه مشترک رسید و آن نقطه به انتخاب ساختار نقد . همه آنها عنوان، محتوا و نتیجه گیری درستی دارند. همه آنها به تفکیک درست‌ها و غلط‌ها و همچنین نشان دادن نقاط ضعف و نقاط قوت در کنار هم پرداخته‌اند. همه آنها با تکیه بر دانش نقد کننده و با استفاده از نگارشی محترمانه نوشته شده‌اند و در نهایت تمام آنها با ارزیابی درست، تنها به بخر یا نخر ختم نشده. در واقع جواب سوالی مهم تر مانند چرا بخر و چرا نخر را نیز داده‌اند.
از توضیحات راجع به چیستی نقد بگذریم و به چگونگی نقد یک بازی بپردازیم. نقدها به طور کلی شامل عنوان، محتوا و نتیجه گیری هستند که در مقاله‌ای جداگانه به آنها میپردازیم.
یک بازی را از هر زاویه‌ای میتوان نقد کرد، چندی از نکات مهم برای بررسی یک بازی به شرح زیر است.
گیم‌پلی:
گیم پلی در واقع کنار هم قرار گرفتن قوانینی است که بازیکنان آنها را به حرکت در می‌آورند. همچنین دو بازخورد منطقی و احساسی را ایجاد میکنند. بازخورد احساسی شامل آن چیزی است که حین بازی بر احساسات بازیکنان تاثیر گذاشته. آنها را هیجان زده کرده، یا عصبانی، یا دلسرد و…. یکی از نکاتی که باید در نقد گیم پلی به آن اشاره کرد تاثیر بازی بر احساس بازیکنان است، که عینی است و با مشاهده و حضور در لحظه به راحتی امکان پذیر است. اما در نقد، عباراتی مانند خوش گذشت، خوب بود، این چی بود دیگه؟ اصلا خوشم نیومد و… کمکی به خواننده نخواهد کرد. سعی کنید احساسات را کمی جزئی تر بیان کنید.
اما نقد منطقی بازخوردهای یک بازی کار آسانی نیست. به هیچ وجه عینی نیست و نیاز به دانش، آگاهی و درک دارد. استفاده از کلمات و اصطلاحات برای زمانی که در یک سخنرانی در تد حضور دارید و مخاطبانتان دارای سطح علمی یکسانی با شما هستند کمک خواهد کرد. در نقدها سعی کنید تا جای ممکن بدیهی ترین موضوعات را نیز توضیح دهید. گفتگو ندارد که اگر دانش یک موضوع را ندارید به هیچ عنوان یا آن را نقد نکنید یا اگر درباره آن مطلبی می‌نویسید نام متن خود را بگذارید “نظر”.
نوشتن درباره آنچه همه می‌دانند هم رتبه نقد شما را پایین می‌آورد. سعی کنید در نقد به نکاتی اشاره کنید که کشف کردنشان کار یک منتقد است.
مسائلی مانند میزان شانس و مهارت و تکرارپذیری بازی نیز به موضوع گیم‌پلی مربوط بوده که در مقاله ای جداگانه به آن میپردازیم.
تم:
تم یا موضوع یک بازی خود به تنهایی اهمیت خواهد داشت. اما یک موضوع مهم تر هماهنگی میان تم و گیم‌پلی است. بسیاری از بازی‌ها اگر فقط از مفاهیم ریاضی به تنهایی هم استفاده میکردند همچنان همان کارکرد قبل را دارا بودند.
کاری که تم در یک بازی انجام میدهد درواقع ایجاد تجربه جدیدی است که معمولا بازیکن در شرایط عادی آن تجربه را کسب نخواهد کرد.
و حتما هم نباید یک دنیای موازی یا یک دنیا پر از مخلوقات عجیب باشد. یک شغل ساده هم می‌تواند این کار را انجام دهد. اما این سوال که اگر من مدیر یک رستوران هستم آیا واقعا این احساس به من دست میدهد یا خیر؟ و البته جواب این سوال موضوع اصلی نقد بر تم یک بازی است.
در بسیاری از بازی‌ها، بازیکنان برای رسیدن به اهداف خود نیاز به منابع یا توانایی‌هایی دارند. که به روش های مختلف آن را کسب میکنند و به روش های مختلف هم آنها را اعمال میکنند. اما آیا این مسیر در تم بازی درست طی میشود؟
مخاطب هدف:
هر تولید کننده‌ای قبل از ساخت یک بازی قاعدتا بر یک بازار هدف و یک مخاطب خاص متمرکز شده که معمولا بسیار مشهود است. این که آیا تولیدکننده مخاطب درستی را مورد هدف قرار داده و از هر جهات برای نیازهای مخاطب هدف ارزش قائل بوده و به توقعاتش احترام گذاشته موضوع مورد اهمیتی دیگری است که میتوان به بررسی و نقد آن پرداخت.
یادگیری:
یادگیری بازی آنچنان نقدپذیر نیست. یک بازی می‌تواند به دلیل وجود اجزای متنوع یا چند لایه بودن، یادگیری سختی داشته باشد. این ایراد یا حسن یک بازی نیست. اما اینکه آیا دفترچه راهنمای بازی هم درست کار خود را انجام میدهد یا خیر موضوعی است که قابل نقد و بررسی است.
اگر شما بازی را بعد از خواندن راهنما درست انجام دادید در واقع نقدی به یادگیری بازی پذیرفته نیست. مگر نکاتی که عمدتا در مورد فدآیند تولید و زیبایی شناسی باشد. که جلوتر و در مقاله های دیگر به آن میپردازیم.
اگر در میانه راه احساس کردید که یک جای کار میلنگد باز هم این موضوع که آیا این ناهمگونی یک ایراد است یا فقط اشتباه توضیح داده شده باید مورد بررسی قرار بگیرد.
هیجان:
یک موضوع دیگر که بیش از دانش و آگاهی نیاز به انتقال درست احساسات دارد. سرگرم کننده بودن یا حوصله سر بر بودن یک بازی امری است که نه نیاز به تشخیص دارد نه قضاوت عادلانه و…
مهم تر از نوشتن کم و کاستی ها، یا اگر اینچنین بود بهتر بود و… از این قبیل توضیحات، تنها نیاز است همان احساسی که تجربه کرده اید را درست منتقل کنید. از آنجایی که
نقدها گاهی کاربرد یک راهنما برای خرید یا انجام یک بازی را دارند
تنها به نوشتن احساسات خود بسنده کنید.
مطمئن باشید به اندازه تمام متن شما تاثیرگذار خواهد بود. به یاد باشید تاثیر یک گیم پلی بر احساسات شما با احساس کلی شما نسبت به یک بازی متفاوت است.
زمان یک بازی نیز به خودی خود گویای خوب یا بد بودن یک بازی نیست. معیار درست برای سنجیدن یک بازی و موضوعی که میتوان آن را مورد بررسی قرار داد به میزان هیجانی که در آن زمان تجربه کرده اید برمی‌گردد.
مسائلی مانند زمان، میزان وقفه ها و سیر هیجانی یک بازی نیز به میزان سرگرم‌کننده بودن یک بازی مربوط بوده و در مقاله ای جداگانه به آن میپردازیم.
تولید:
یک بازی را میتوان از سه منظر ایده، بازی و محصول مورد بررسی قرار داد. اینکه بازی چیست خود مقوله طولانی است و توضیحش در این فرصت نمیگنجد. توضیح در مورد ایده و از ایده تا اجرا هم به یک مقاله دیگر میسپاریم. موارد فوق به طور کلی یک بازی را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند. اما بررسی محصول نیز وجه دیگری است که بررسی آن بسیار حائز اهمیت است.
به طور اختصار، فرآیند تولید یک بازی همان نقد بر یک محصول است. بسیار دیده شده منتقدان بیش از هر چیز بر این موضوع تمرکز کرده و یک بازی را از این روش قضاوت کرده اند. درست است که کیفیت تولید بیش از هر چیز احترام به حقوق مصرف کننده است. موضوعی بسیار مهم در تولید تمام محصولاتی است که در جهان تولید میشود. اما نباید به تنهای و بدون در نظر گرفتن زیر ساخت‌ها و صد البته به صورت مقایسه‌ای صورت گیرد. برای مثال نوع کاغذ کارت یک بازی داخلی یا چاپ و برش آن به هیچ وجه با کارت یک بازی خارجی قابل قیاس نیست. امکانات و مواد اولیه ساخت یک مهره در خارج از کشور با مهره یک بازی ایرانی هم قابل قیاس نیست.
اما اگر شناخت و آگاهی کافی را دارید، بررسی این موضوع که چرا یک محصول در حالی که می‌تواند بهتر باشد اما در یک سطح باقی مانده و حتی پس رفت میکند، می‌تواند بیش از اعتراض بر کم و کاستی ها تبدیل به نقد سازنده باشد.
کم یا زیاد بودن یک یا چند آیتم از محتوای بازی، کارکرد یا عدم کارکرد محتوای بازی، خطر آفرین بودن یک محتوا و عدم رسیدگی به آن، عدم توجه به مسائل زیست محیطی و حتی مسائلی مربوط به زیبایی شناسی میتوانند در این بخش مورد بررسی قرار بگیرند.
البته ترجیحا مواردی که از آنها سر در نمی آورید را یا به ابد یا به آینده موکول کنید.
نتیجه گیری:
به طور کلی نقد امری آگاهی بخش و سازنده است. به همین دلیل به وجود آمده و رسالتی جز این ندارد.
نقـد سـازوکاری بـرای اصلاح اطلاعـات و تضمین کیفیت و درسـتی آن نیز می‌باشد.
از این رو صداقت منتقد و البته روحیه مثبت و احترام به تولید کننده در نوشتن یک نقد، بسیار ضروری است.
برای اطلاع از اخبار هوپا به صفحه اینستاگرام و برای خرید محصول به صفحه فروشگاه هوپا سر بزنید